dinsdag 15 juli 2025

Cultuur voor Gen Z: de resultaten

Foto: Naomi van Heemst

Van museum tot nachtclub, van Groningen tot Limburg: twintig culturele organisaties ontvangen een bijdrage uit de stimuleringsregeling Cultuur voor Gen Z. Samen krijgen zij €460.000 om te experimenteren met nieuwe vormen van publieksontwikkeling, waarin jongeren niet alleen de doelgroep zijn, maar het vertrekpunt.

 

Fonds 21 ontving voor deze regeling maar liefst 162 aanvragen. De plannen waren ambitieus en divers en laten zien dat het culturele veld volop in beweging is. Tegelijk vroeg het grote aantal aanvragen om scherpe keuzes. De selectie is gemaakt op basis van urgentie, intrinsieke motivatie, jongerenbetrokkenheid, uitvoerbaarheid en duurzame impact. Daarnaast is bewust gekeken naar spreiding in regio, discipline en type instelling. We zijn onder de indruk van de hoeveelheid sterke voorstellen en bedanken iedereen die een aanvraag heeft ingediend. Het laat zien dat culturele organisaties bereid zijn om fundamenteel anders naar jongeren te kijken: niet als randpubliek, maar als mede-makers en mede-eigenaars van cultuur.

 

Henk Christophersen, directeur-bestuurder Fonds 21

“Deze regeling nodigde organisaties uit om jongeren niet achteraf aan te laten sluiten, maar vanaf het begin mee te laten sturen. Die beweging is in gang gezet en wij zijn trots dat we daar als fonds een motor in kunnen zijn. Het vraagt lef om jongeren ruimte te geven en die lef belonen we graag.”

Jongeren als vertrekpunt

Jongeren zijn de belangrijkste doelgroep binnen het beleid van Fonds 21. Juist in deze fase van hun leven zoeken zij naar richting, identiteit en betekenis. Kunst en cultuur kunnen daarin een essentiële rol spelen. Door te inspireren, te confronteren en aan te zetten tot reflectie of actie, draagt cultuur bij aan hun persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling. We zien dat veel jongeren zich niet vanzelfsprekend herkennen in het huidige culturele aanbod. Tegelijk groeit de urgentie om ruimte te maken voor nieuwe stemmen, vormen en perspectieven. Met Cultuur voor Gen Z biedt Fonds 21 instellingen de kans om hun relatie met jongeren te vernieuwen en structureel te betrekken bij hun programma, publiek en organisatie. Niet als randprogrammering of extra doelgroep, maar aan de basis van het verhaal.

 

 

De selectie van de initiatieven is tot stand gekomen in samenwerking met de jongerenraad Future Collective van Fonds 21. Als vertegenwoordigers van de doelgroep keken zij niet alleen mee naar urgentie en relevantie, maar ze toetsten ook de haalbaarheid van de plannen vanuit hun eigen perspectief. Wat spreekt aan? Wat voelt geloofwaardig? En waar zit écht ruimte voor zeggenschap? Hun inbreng heeft wezenlijk bijgedragen aan de uiteindelijke keuze. Voor Fonds 21 is de regeling meer dan een eenmalige impuls. Het is een stap in een bredere beweging waarin jongeren serieus genomen worden als partner in cultuur. Fonds 21 wil die beweging voeden, verdiepen en verbreden door initiatieven mogelijk te maken die jongeren vanaf het begin betrekken bij inhoud en besluitvorming.

De toekenningen

 

Aanvrager Parkstad Limburg Theaters
Projectnaam Gen Z Content Factory
Omschrijving Platform voor jongeren in Parkstad (Zuid-Limburg) dat social content en extra programmering inzet om Gen Z structureel te betrekken bij theater, met focus op co-creatie, TikTok, lokale samenwerking en culturele representatie.
Toegekend bedrag € 25.000

 

 

Aanvrager Maas theater en dans
Projectnaam Maas Creators
Omschrijving Co-creatieprogramma in Rotterdam voor jongeren van 16–26 jaar rond talkshows, kunst en community, met bijzondere focus op eigenaarschap, diversiteit en procesgericht werken zonder prestatiedruk.
Toegekend bedrag € 24.850

 

 

Aanvrager Schuur & Toneelschuur Producties
Projectnaam Gen Z x Schuur
Omschrijving Platform in Haarlem waarin jongeren als mede-makers actief betrokken zijn bij film, theater en woordkunst, met nadruk op eigenaarschap, peer-learning en inclusieve culturele programmering.
Toegekend bedrag € 17.500

 

 

Aanvrager Bijlmer Parktheater
Projectnaam Jongerenpanel 
Omschrijving Platform in Amsterdam Zuidoost waarin jongeren (15–25 jaar) via media en programmering actief bijdragen aan een cultureel divers en vernieuwend theateraanbod.
Toegekend bedrag € 22.500

 

 

Aanvrager Zwolse theaters
Projectnaam Zwolse Theaters x Blauwhaus
Omschrijving Platformtraject in Zwolle waarin jongeren via Blauwhaus als mediamakers structureel bijdragen aan theaterprogrammering, met wederkerig leren, publieksverbreding en zichtbaarheid als kernwaarden.
Toegekend bedrag € 10.200

 

 

Aanvrager Kunstlinie
Projectnaam Zaal X
Omschrijving Programmareeks in Almere waarin Gen Z-jongeren zelf acht multidisciplinaire events ontwikkelen met grassroots-organisaties, met bijzondere aandacht voor artistieke zeggenschap, participatie en zichtbaarheid.
Toegekend bedrag € 23.920

 

 

Aanvrager Gebouw-T
Projectnaam Grown Live
Omschrijving Concertserie in Bergen op Zoom voor Gen Z (12–30 jaar), met co-creatie, headliners uit hun leefwereld en inzet op duurzame jongerenbetrokkenheid via het platform GROWN Events.
Toegekend bedrag € 25.000

 

 

Aanvrager Patronaat
Projectnaam Co-creatie Jongeren
Omschrijving Concertserie in Haarlem waarin jongeren via CLUB3 en een jongerenraad meebepalen over programmering en organisatie; met nadruk op inclusie, queer expressie en digitale participatie.
Toegekend bedrag € 25.000

 

 

Aanvrager Garage Noord
Projectnaam Garage Jongerenraad
Omschrijving Onderzoekstraject in Amsterdam waarbij jongeren structurele zeggenschap krijgen via een juridisch verankerde adviesraad binnen de culturele instelling, met focus op nachtcultuur en inclusieve besluitvorming.
Toegekend bedrag € 25.000

 

 

Aanvrager  TENT Rotterdam
Projectnaam Een zachte landing
Omschrijving Onderzoek en bijeenkomsten in Rotterdam waarin Gen Zers samen met TENT en social designbureau ABZ werken aan een veilige, creatieve ontmoetingsplek zonder prestatiedruk, met nadruk op co-creatie en duurzame verankering.
Toegekend bedrag € 25.000

 

 

Aanvrager Nest
Projectnaam Weekenders
Omschrijving Interdisciplinair kunstproject in Den Haag waarbij kunst, muziek en nachtcultuur samensmelten tot meerdaagse ervaringen voor Gen Z in een loods naast Club Laak, met bijzondere aandacht voor participatie, educatie en lokale samenwerking.
Toegekend bedrag € 21.000

 

 

Aanvrager The Grey Space
Projectnaam Gen Z Actieprogramma
Omschrijving Ondersteunend platform in Den Haag voor jongeren van 16–27 jaar met workshops, presentaties en community-events, gericht op eigenaarschap, inclusie en duurzame cultuurparticipatie.
Toegekend bedrag € 25.000

 

 

Aanvrager RADIUS
Projectnaam Agents of Change 
Omschrijving Pilot voor platform en publieksprogramma in Delft dat jongeren (Gen Z) structureel betrekt bij klimaatbeleid via adviesraad, kunstprojecten en coproductie, met nadruk op actie, educatie en mentale gezondheid.
Toegekend bedrag € 25.000

 

 

Aanvrager Cinekid x CJP
Projectnaam INCTRL
Omschrijving Onderzoekstraject in Amsterdam-Noord waarin jongeren (12-20 jaar) jaarrond meebeslissen, presenteren en content maken tijdens Cinekid Festival, met focus op eigenaarschap en mentale weerbaarheid.
Toegekend bedrag € 24.813

 

 

Aanvrager Grasnapolsky
Projectnaam Opmaat
Omschrijving Concertserie in Groningen waarin jongeren via interdisciplinaire programmering en co-creatie kennismaken met symfonische muziek, met bijzondere aandacht voor publieksbeweging, samenwerking en participatie.
Toegekend bedrag € 25.000

 

 

Aanvrager Rizoom
Projectnaam RootZ & SproutZ
Omschrijving Onderzoekstraject in diverse steden naar vernieuwende presentatievormen en publieksbenadering voor en door Gen Z, met jonge makers, marketeers en cross-sectorale samenwerking binnen de muzieksector.
Toegekend bedrag € 25.000

 

 

Aanvrager Bibliotheek Eindhoven
Projectnaam Co-Lab
Omschrijving Pop-up jongerencultuurplek in Eindhoven bestaande uit zeecontainers op Strijp-S, met co-creatie, creatieve workshops en programma’s door jongeren zelf, gericht op eigenaarschap en sociale verbinding.
Toegekend bedrag € 25.000

 

 

Aanvrager Club Lam
Projectnaam Van online herkenning naar offline ontmoeting
Omschrijving Digitaal platform en app voor jongeren (met focus op jonge vrouwen) in Utrecht/Venlo en landelijk, gericht op veilige ontmoeting, verdieping en culturele participatie via online community en theater.
Toegekend bedrag € 15.000

 

 

Aanvrager Prospektor
Projectnaam Creatieve klankbordgroepen en nieuwe publieksstrategieën
Omschrijving Onderzoek en publieksstrategie (landelijk) gericht op structurele co-creatie met jongeren via klankbordgroepen en publieksacties rondom documentaireprojecten, met bijzondere focus op representatie en impact.
Toegekend bedrag € 25.000